ทางเลือกการลดความเจ็บปวดการตั้งครรภ์

คุณแม่แต่ละท่านจะรู้สึกเจ็บครรภ์มากน้อยแตกต่างกัน การที่คุณแม่ทราบข้อมูลเกี่ยวกับวิธีบรรเทาความเจ็บปวดก่อนล่วงหน้า ก็จะช่วยให้คลายความกังวลลงได้บ้าง

อย่างไรก็ตามควรปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำเสมอ และนำวิธีต่อไปนี้ไปใช้ช่วยบรรเทาอาการเจ็บปวดในช่วงมีท้อง

การดมยา

ก๊าซชนิดนี้มีชื่อว่า เอนโทนอกซ์ ( Entonox) ใช้สำหรับสูดดมผ่านท่อหายใจทางปาก เป็นก๊าซที่ไร้สี ไร้กลิ่น และลดอาการปวดจากการหดรัดตัวของมดลูก ก๊าซชนิดนี้จะอยู่ในร่างกายได้ไม่นานและไม่เป็นอันตรายต่อลูกน้อยของคุณ 

ทั้งนี้ หากคุณแม่ใช้การดมยาเป็นเวลานาน จะทำให้รู้สึกเหนื่อยมาก ดังนั้น อาจต้องใช้ร่วมกับวิธีบรรเทาปวดอื่นๆ

วิธีนี้จะให้คุณเริ่มสูดดมยาทันทีที่คุณรู้สึกว่าเริ่มมีการหดรัดตัวของมดลูก ถ้ารอจนกระทั่งมีการหดรัดตัวของมดลูก แล้วค่อยเริ่ม จะทำให้รู้สึกเจ็บมากและไม่ได้ประโยชน์แต่อย่างใด การดมยาอาจทำให้มีอาการปากแห้งหรือรู้สึกเจ็บคอได้ 

ยาเพธิดีน

ยาแก้ปวดชนิดนี้เป็นยาที่ได้จากการสังเคราะห์มอร์ฟีนซึ่งมีประโยชน์หลายอย่างดังนี้ 

• ใช้เวลาในการออกฤทธิ์ประมาณ 20 นาที 
• สามารถให้ยาเพธิดีนด้วยวิธีฉีดหรือให้ยาผ่านสายน้ำเกลือ 

แพทย์มักให้เพธิดีนร่วมกับยาอื่นเพื่อระงับความปวดที่อาจเกิดขึ้น และให้เฉพาะในระยะแรกของการเจ็บครรภ์หรือก่อนที่ปากมดลูกจะเปิดเต็มที่ ถ้าให้ยานี้ก่อนคลอด จะมีผลต่อการหายใจและการกินอาหารของลูกน้อย และทำให้ลูกง่วงซึม หากจำเป็น แพทย์อาจฉีดยาให้แก่ลูกเพื่อคลายฤทธิ์ของยาได้ ดังนั้นคุณแม่จึงไม่ต้องกังวล

เมพทิด

ยานี้ใช้ลดความเจ็บปวดจากการหดรัดตัวอย่างรุนแรงของมดลูก และยามักออกฤทธิ์แค่เพียง 15 นาที คุณแม่สามารถรับยานี้เมื่อไหร่ก็ได้ในระยะแรกของการเจ็บครรภ์ เมพทิดมีประโยชน์เช่นเดียวกับเพธิดีน แต่ไม่มีผลต่อการหายใจของลูกน้อยมากเท่ากับเพธิดีน แต่ยาชนิดนี้อาจทำให้คุณรู้สึกวิงเวียน คลื่นไส้อาเจียนได้ การใช้ยานี้ต้องตรวจสอบกับสูติแพทย์ก่อนเพราะไม่ใช่ยาทั่วไป

การฉีดยาเข้าช่องเหนือช่องน้ำไขสันหลัง

วิธีนี้สามารถช่วยให้ผู้หญิงร้อยละ 90 ไม่รู้สึกเจ็บปวดจากการหดรัดตัวของมดลูก ไม่ทำให้วิงเวียนศีรษะหรือมึน งง คุณแม่จึงสามารถลุก นั่ง ยืน เดินได้ตามปกติหลังการคลอดลูก การฉีดยาวิธีนี้เป็นการระงับความรู้สึกเฉพาะที่ ( เช่นเดียวกับที่ทันตแพทย์ใช้ ) แพทย์จะฉีดยาชาเข้าช่องเหนือช่องน้ำไขสันหลัง หรือให้ยาผ่านสายน้ำเกลือ โดยที่คุณแม่สามารถเลือกหรือควบคุมเวลาได้  

วิธีนี้สามารถช่วยให้คุณแม่คลอดลูกได้อย่างราบรื่น ไม่ต้องกังวลถึงผลข้างเคียง มีความปลอดภัย ถ้าต้องการใช้วิธีนี้ให้ตรวจสอบกับโรงพยาบาลว่ามีวิสัญญีแพทย์หรือไม่  

การฉีดยาเข้าช่องเหนือช่องน้ำไขสันหลัง...ฉีดเมื่อใด?

ปกติจะฉีดเมื่อปากมดลูกเปิดประมาณ 5-6 เซนติเมตรและมดลูกหดรัดตัวมาก ถ้าปากมดลูกเปิดมากกว่านี้ อาจสายเกินไปที่จะฉีดยา สูติแพทย์อาจแนะให้ใช้วิธีอื่น 

การฉีดยาเข้าช่องเหนือช่องน้ำไขสันหลัง...มีผลข้างเคียงไหม?

วิธีนี้อาจทำให้เจ็บครรภ์นานขึ้น โดยเฉพาะในระยะเบ่งคลอด ถ้าฤทธิ์ของยายังมีอยู่ สูติแพทย์อาจบอกให้คุณแม่เบ่งคลอดในช่วงระยะที่สองของการเจ็บครรภ์ 

ผลข้างเคียงอีกอย่างหนึ่งคือ บางครั้งอาจขัดขวางการเคลื่อนตัวของลูกน้อยให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมที่สุดสำหรับการคลอด แต่แพทย์อาจใช้เครื่องมือช่วยคลอดสำหรับกรณีนี้ได้ 

การฉีดยาเข้าช่องเหนือช่องน้ำไขสันหลังทำให้เคลื่อนไหวได้ลำบากและคุณแม่อาจรู้สึกหนาวสั่น ความดันโลหิตอาจลดลง ดังนั้นคุณแม่จะได้รับน้ำเกลือเพื่อแก้ไขภาวะความดันโลหิตต่ำ 

ผลข้างเคียงจากการฉีดยาเข้าช่องเหนือช่องน้ำไขสันหลังที่พบได้น้อยมากคือ อาการปวดศีรษะมาก แต่สามารถรักษาให้หายได้โดยง่าย 

การฉีดยาเข้าช่องเหนือช่องน้ำไขสันหลังแบบเคลื่อนไหวได้ 

วิธีนี้เป็นวิธีที่ค่อนข้างใหม่และลดอาการเจ็บปวดในระหว่างการคลอดได้เป็นอย่างดี ต่างกับการฉีดยาแบบเดิมตรงที่คุณแม่จะยังคงมีความรู้สึกที่ส่วนขา สามารถเบ่งคลอดได้ดีขึ้น จึงช่วยลดการใช้เครื่องมือช่วยคลอดลงได้ 

การฉีดยาวิธีนี้สามารถทำได้เช่นเดียวกับการฉีดยาแบบเดิม คุณแม่อาจได้รับการฉีดยาก่อนเข้าสู่ระยะแรกของการเจ็บครรภ์ ยานี้เป็นส่วนผสมของยาชาและยาลดอาการปวดหลายชนิด และต่างกับการฉีดยาแบบเดิมตรงที่มีผลข้างเคียงเพียงอย่างเดียวคือ อาจทำให้เกิดอาการคันบ้างเล็กน้อย 

เทคนิคการฉีดยาเข้าช่องน้ำไขสันหลังร่วมกับการฉีดยาเข้าช่องเหนือช่องน้ำไขสันหลัง (CSE)

หากคุณต้องการระงับอาการปวดอย่างรวดเร็ว แต่ยังต้องการเคลื่อนไหวได้อยู่ วิธีนี้ช่วยคุณได้ วิธี CSE จะใช้ในระยะแรกของการเจ็บครรภ์ โดยแพทย์จะฉีดยาแก้ปวดเข้าช่องน้ำไขสันหลังพร้อมกับฉีดยาเข้าช่องเหนือช่องน้ำไขสันหลัง เมื่อฤทธิ์ของยาที่ฉีดเข้าช่องน้ำไขสันหลังหมดฤทธิ์ แพทย์จะฉีดยาชาเข้าช่องเหนือช่องน้ำไขสันหลังเพื่อให้คุณแม่ปราศจากความเจ็บปวด เทคนิค CSE มีผลข้างเคียงเช่นเดียวกับการฉีดยาเข้าช่องเหนือช่องน้ำไขสันหลังแบบเดิม แต่สามารถลดอาการเจ็บปวดได้อย่างมีประสิทธิภาพ

การฉีดยาเข้าช่องน้ำไขสันหลัง ( การระงับความรู้สึกเฉพาะที่ ) 

วิธีนี้เหมาะที่สุดสำหรับคุณแม่ที่ไม่ต้องการรู้สึกถึงการหดรัดตัวของมดลูกหรือความเจ็บปวดในระยะที่สองของการเจ็บครรภ์ โดยเฉพาะถ้าต้องใช้เครื่องมือช่วยคลอด 

วิธีนี้ แพทย์จะใช้เข็มขนาดเล็กมากฉีดยาชาเข้าไปในช่องน้ำไขสันหลัง อาการปวดจะหมดไปในทันทีเป็นเวลา 2 ชั่วโมง แต่ไม่สามารถให้ยาซ้ำอีกได้ จึงเป็นเหตุให้แพทย์มักใช้วิธีนี้ร่วมกับการฉีดยาเข้าช่องเหนือช่องน้ำไขสันหลัง (ซึ่งมีผลข้างเคียงคล้ายคลึงกัน) เพื่อให้แน่ใจว่าคุณแม่จะคลอดลูกโดยไม่เจ็บปวด